Reforma programu „Czyste Powietrze”, która weszła w życie na początku 2024 roku, przyniosła znaczące zmiany w procesie aplikacyjnym, strukturze dofinansowania oraz obowiązujących kryteriach. Choć intencją nowelizacji było uproszczenie i uporządkowanie systemu, dla wielu osób procedury mogą wciąż wydawać się skomplikowane. Tymczasem poprawne złożenie wniosku i spełnienie wszystkich wymogów to klucz do uzyskania dofinansowania, które może wynieść nawet ponad 100 tys. zł w przypadku kompleksowej modernizacji energetycznej domu. Ten przewodnik krok po kroku pokaże, jak skutecznie aplikować o środki z programu „Czyste Powietrze”, unikając najczęstszych błędów.

Krok 1: Sprawdź, czy się kwalifikujesz

Pierwszym etapem jest weryfikacja, czy spełniasz warunki przystąpienia do programu. Przede wszystkim musisz być właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego lokalu mieszkalnego z osobną księgą wieczystą. Nowością wprowadzoną przez reformę jest obowiązek posiadania nieruchomości od co najmniej 3 lat – co ma na celu ograniczenie przypadków spekulacyjnych i zwiększenie skuteczności programu. Jeśli kupiłeś dom niedawno, musisz niestety poczekać z wnioskiem, aż upłynie wymagany czas.

Kolejnym krokiem jest określenie, do której grupy dochodowej należysz – to właśnie od poziomu Twoich dochodów zależy, na jak wysoką dotację możesz liczyć. Program wyróżnia trzy progi: podstawowy (dla osób o dochodach do 135 tys. zł rocznie), podwyższony i najwyższy (dla gospodarstw domowych o dochodach bardzo niskich, potwierdzonych zaświadczeniem z MOPS lub GOPS).

Krok 2: Zaplanuj inwestycję i przygotuj zakres prac

Program „Czyste Powietrze” oferuje dofinansowanie na szeroki zakres działań – od wymiany nieefektywnych źródeł ciepła na ekologiczne, przez ocieplenie budynku, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, po montaż instalacji fotowoltaicznej czy systemów wentylacyjnych z rekuperacją. Najwyższe dotacje przewidziane są dla tzw. kompleksowych termomodernizacji – czyli takich, które obejmują więcej niż jeden element, np. wymianę pieca + docieplenie + PV.

Aby złożyć wniosek, musisz najpierw zaplanować, co dokładnie chcesz wykonać i w jakim zakresie. Do wniosku trzeba będzie załączyć audyt energetyczny (jeśli planujesz pełną termomodernizację), kosztorys inwestycji, a także dane techniczne urządzeń i materiałów, które chcesz zastosować.

Dobrze przygotowany zakres inwestycji to fundament wniosku – unikaj decyzji podejmowanych na ostatnią chwilę, nie kopiuj gotowych rozwiązań, tylko dopasuj projekt do realnych potrzeb Twojego budynku.

Krok 3: Przygotuj dokumenty i załóż konto w GWD

Wszystkie wnioski składane są obecnie za pośrednictwem portalu Generator Wniosków o Dofinansowanie. Jeśli nie masz jeszcze konta, musisz je założyć – system poprosi Cię o dane osobowe, numer PESEL, adres zamieszkania i kontaktowy. Następnie przechodzisz do formularza wniosku, który składa się z kilku sekcji – dane wnioskodawcy, dane budynku, zakres planowanej inwestycji, źródła finansowania i załączniki.

Do formularza należy dołączyć:

• dokumenty potwierdzające prawo własności nieruchomości (np. odpis z księgi wieczystej),
• dokumenty dochodowe (np. PIT za ostatni rok, zaświadczenia z ZUS lub MOPS),
• kosztorys planowanej inwestycji lub audyt energetyczny,
• kopie ofert lub faktur zaliczkowych, jeśli inwestycja już się rozpoczęła.

W przypadku wniosków składanych przez osoby z najniższymi dochodami wymagane jest również zaświadczenie o dochodach z ośrodka pomocy społecznej.

Więcej o zmianach w programie i zasadach naboru znajdziesz tutaj: https://www.bolec.info/boleslawiec/informacje/kategoria/38054/program-czyste-powietrze-wznowiony-po-reformie

Krok 4: Złóż wniosek i śledź jego status

Po wypełnieniu formularza i dołączeniu wszystkich wymaganych dokumentów możesz wysłać wniosek elektronicznie za pośrednictwem GWD. Wniosek trafia następnie do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej właściwego dla Twojego miejsca zamieszkania. Czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosku może wynosić od kilku tygodni do nawet 90 dni – wszystko zależy od aktualnego obłożenia funduszu.

W systemie GWD możesz na bieżąco śledzić status swojego wniosku, odbierać korespondencję i uzupełniać brakujące dane, jeśli fundusz zgłosi taką potrzebę. Warto regularnie logować się na swoje konto i sprawdzać, czy pojawiły się nowe powiadomienia.

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku podpisywana jest umowa o dofinansowanie – elektronicznie lub papierowo – i można przystąpić do realizacji inwestycji.

Krok 5: Zrealizuj inwestycję zgodnie z harmonogramem

Po podpisaniu umowy masz określony czas na wykonanie inwestycji – zazwyczaj od 12 do 30 miesięcy w zależności od zakresu prac. W tym czasie musisz:

• zrealizować wszystkie zaplanowane działania zgodnie z harmonogramem i kosztorysem,
• gromadzić faktury, rachunki i protokoły odbioru,
• dokumentować przebieg prac – zdjęcia przed i po, podpisane umowy z wykonawcami itp.

Jeśli coś się zmienia – np. zmieniasz wykonawcę, zakres prac lub ceny – musisz niezwłocznie poinformować WFOŚiGW i złożyć odpowiedni aneks do umowy.

Pamiętaj, że prace muszą być wykonane zgodnie z wymogami technicznymi i normami programu – w przeciwnym razie fundusz może zakwestionować część lub całość refundacji.

Krok 6: Rozlicz dotację i złóż sprawozdanie końcowe

Po zakończeniu prac należy rozliczyć dotację. W tym celu składasz wniosek o płatność końcową lub częściową – w zależności od etapu. Do wniosku dołączasz:

• kopie faktur,
• potwierdzenia przelewów,
• protokoły odbioru prac,
• dokumentację fotograficzną,
• oświadczenia i zaświadczenia wymagane przez fundusz.

Po pozytywnej weryfikacji dokumentów środki są przelewane na Twoje konto lub bezpośrednio do wykonawcy (w przypadku wyboru opcji płatności bezpośredniej).

Jakie błędy popełniane są najczęściej?

Do najczęstszych błędów, które prowadzą do odrzucenia wniosku lub opóźnień w realizacji należą:

• brak wymaganych dokumentów (np. zaświadczenia z MOPS),
• błędy formalne w formularzu,
• nieprawidłowy wybór zakresu prac,
• rozpoczęcie inwestycji przed podpisaniem umowy (bez wcześniejszej zgody funduszu),
• nierealistyczny kosztorys,
• złożenie wniosku przez osobę, która nie spełnia kryterium 3-letniego posiadania nieruchomości.

Aby ich uniknąć, warto skorzystać z pomocy lokalnych punktów konsultacyjnych, doradców energetycznych lub operatorów programu, którzy pomagają w poprawnym wypełnieniu dokumentów i skoordynowaniu całego procesu.

Podsumowanie – klucz do sukcesu to przygotowanie

Choć proces ubiegania się o dotację z programu „Czyste Powietrze” może wydawać się wymagający, to jego sukces zależy przede wszystkim od dobrego przygotowania i znajomości zasad. Reforma z 2024 roku wprowadziła nowe warunki, ale też uprościła pewne procedury, a dzięki wsparciu operatorów i cyfryzacji procesu – dostęp do środków jest realny nawet dla mniej doświadczonych wnioskodawców.

Jeśli podejdziesz do tematu metodycznie – sprawdzisz kryteria, zgromadzisz dokumenty, zaplanujesz inwestycję i złożysz kompletny wniosek – Twoje szanse na otrzymanie dofinansowania będą bardzo wysokie. A korzyści z modernizacji budynku odczujesz przez kolejne lata – zarówno w niższych rachunkach za energię, jak i lepszym komforcie życia.

Artykuł promocyjny.